Voordat ik die fout maak …

… maakte Johan Cruijff die fout niet, omdat hij ook voor een andere goede oplossing kon kiezen. Voor het gemak ga ik er maar van uit dat Cruijff zijn uitspraak deed vanuit zijn genialiteit en niet vanuit angst, omdat hij geen fouten durfde maken. Of hij daadwerkelijk een fout voorkwam, is niet controleerbaar, want van wat je niet besluit te doen weet je nooit of het goed of fout zou zijn geweest. Da’s logisch hè.

Misschien was het voor de geniale Cruijff mogelijk om fouten te vermijden; voor andere “gewone stervelingen” ligt het anders. Sterker nog, met alle respect voor Cruijff, durf ik met zekerheid te zeggen dat zijn uitspraak niet voor alle vraagstukken, situaties en mensen opgaat. Dat hij op het veld een onnavolgbare, geniale prestaties leverde hoeft geen betoog, dat zijn – overigens ook onnavolgbare – taal, niet foutloos was, wist hij zelf ook. Corrigeren had geen zin, ook voor hemzelf niet, want voordat je aan correctie toekwam, was hij, net als op het veld, alweer een paar “gedachtenstraten” verder. Zijn taal leverde ons ook prachtige uitspraken op die door velen worden gekoesterd en da’s logisch hè.

Dat fouten maken hoort bij het leven en het voetbal realiseerde Cruijff zich als geen ander. Als er geen fouten zouden worden gemaakt, zou de wedstrijd in 0-0 eindigen. Wat Cruijff bedoelde valt niet meer te achterhalen, maar het aannemelijk dat Cruijff bedoelde, dat je als je de consequenties van een keuze kunt overzien, je een andere keuze maakt. Op zich lijkt dat een plausibele invulling van zijn uitspraak.

Het voorkomen van voorspelbare onwenselijke consequenties, ofwel voordat je die fout overkomt, maak je de fout niet, is herkenbaar en logisch, niet alleen voor Cruijff. Dat het niet voor iedereen logisch is, bewijst de geschiedenis. Voorbeelden van dergelijke “fouten” en/of verkeerde keuzes zijn talrijk.

Zo maakte Laius, de koning van het Griekse Thebe, een klassieke fout toen hij vader werd van een zoon genaamd Oedipus. Ondanks de voorspelling doodde hij zijn zoon niet, maar legde hij het lot van het kind, en daarmee zijn eigen lot, in handen van een veehoeder, die het kind aan een vriend gaf en niet zoals bevolen in de bergen achterliet als prooi voor de roofdieren.

De uitkomst van het verhaal is bekend. Oedipus hoorde van het orakel dat hij zijn vader zou vermoorden en met zijn moeder zou trouwen. In een poging om zijn lot te ontlopen ontvluchtte hij het huis, niet wetende dat zijn ouders zijn ouders niet waren om in het vervolg van zijn omzwervingen de voorspelling te laten uitkomen. Hij doodde zijn vader en huwde zijn moeder.

Terwijl Laius wist wat er ging gebeuren, nam hij niet zelf de verantwoordelijkheid om te voorkomen wat hij wist dat er zou gebeuren, als het kind niet zou worden gedood. De verantwoordelijkheid om te voorkomen dat iets gebeurt als je dat kunt het voorzien is een vanzelfsprekende voor ieder van ons, maar niet alles is te voorzien, tenzij je Cruijff heet, maar da’s logisch hè.

Wat je niet kunt voorzien en toch gebeurt zou je een fout kunnen noemen. Het woord “fout” heeft een negatieve connotatie en moet dus worden gezien als een onvoorziene omstandigheid en dus als iets positiefs.

In veel, met name lerende, organisaties wordt het maken van fouten gezien als een onlosmakelijk onderdeel van een succesvol proces. Vooruitgang, experimenten, ontwikkeling en innovatie zijn kenmerkend voor organisaties waarin een echte lerende cultuur heerst en mensen vanuit gevoeld vertrouwen (doelgericht) durven te dromen, grenzen durven op te zoeken en te verleggen om zo de dromen en doelen te realiseren en het verschil te maken, in het volle besef dat het maken van fouten onlosmakelijk verbonden is met die innovatie en verbetering.

Dat betekent risico’s nemen en uit je comfortzone gaan, want dat levert leren en nieuwe inzichten op. Leidinggevenden motiveren, inspireren, dagen uit, geven mensen verantwoordelijkheid en ondersteunen ze om het maximale uit zichzelf en uit het proces dat ze doorlopen, te halen. Fouten maken en, heel belangrijk, het leren van die fouten hoort daarbij. “Val je, dan help ik je opstaan en ondersteun ik je vol vertrouwen bij je volgende poging.” “Wat als ik weer val? Wat als je vliegt?”

Risico’s nemen hoort bij veranderingen en vooruitgang. Je kunt daarom niet anders dan je collega’s aanmoedigen en uitdagen om risico’s te nemen om zo het beste uit zichzelf, uit anderen en uit hun omgeving te halen om zo het verschil te (willen) maken en dat gaat onvermijdelijk met vallen en opstaan. Dat betekent dat je, met de wetenschap van nu, weloverwogen beslissingen neemt die in de toekomst onverstandig kunnen blijken te zijn, omdat je niet altijd kunt voorzien hoe iets zich ontwikkelt. Feit is dat het maken van fouten in ieder geval laat zien dat je iets probeert.

Teamleden moeten erop kunnen vertrouwen dat hun leidinggevende hen vertrouwt en de verantwoordelijkheid geeft om hun werk op de juiste wijze te doen en hen “beschermt” als dat nodig is. De leidinggevende haalt voldoening uit de waardering die de aan hem/haar toevertrouwde teamleden hem/haar schenken, wetende dat de kracht van het team elk individueel teamlid is en dat de kracht van elk teamlid het team is. Da’s niet meer dan logisch.

Vanuit deze opstelling realiseren teamleden zich dat ze kunnen presteren, omdat hun leidinggevende hen het vertrouwen geeft, hen serieus neemt als werknemer en mens en hen ondersteunt en faciliteert. Dat ze vervolgens vanuit gevoeld en ervaren vertrouwen fouten mogen en durven maken en vanuit een lerende instelling elke dag proberen in verbinding met hun omgeving het beste uit zichzelf halen, is het grootste compliment dat teamleden hun leidinggevende kunnen geven, maar dat lijkt me logisch.

dewijzeendedwaas.blog – 19 oktober 2020

#Cruijff #foutenmaken #management